Tescil Sonrası Hakkın Korunması: İhlallerle Mücadele - IPRA Agency

A. İlk Adım Müdahale

A.1.

Delil Tespiti

Delil tespitiyle davanın karara bağlanmasına yardımcı olacak delillerin kaybolmasını önleyici tedbir alınmakta, deliller davadan önce tespit edilebilmektedir.

A.2.

Suç Duyurusu ve Savcılık Müdahalesi

Kanunda tecavüz olarak kabul edilen eylemler, aynı zamanda suç olarak kabul edilmektedir. Bu suçların takibi şikayete bağlıdır. Savcılık tarafından delillerin toplanması sonrası suçun oluştuğunun tespiti halinde iddianame hazırlanarak dosya Ceza Mahkemesine gönderilecek ve yargılama başlayacaktır.

A.3.

El Koyma

Mahkemenin nihai kararı veya verilebilecek ihtiyati tedbir kararı sonucunda hakka tecavüz neticesinde üretilen materyal ve bunların üretiminde doğrudan kullanılan araçlara Türkiye sınırları içerisinde her yerde el konulabilmektedir.

A.4.

İhtiyati Tedbir

Hakkı tecavüze uğrayan ve bu nedenle dava açan veya açacak kişiler, dava konusu çeşidin, kendi haklarına tecavüz oluşturacak şekilde kullanılmakta olduğunu veya kullanılması için çalışmalar yapıldığını ispatlayarak mahkemeden ihtiyati tedbir talep edebilecektir. Mahkemenin vereceği ihtiyati tedbir kararına göre, tecavüze sebep veren çeşitler, el konularak muhafaza altına alınabilir veya dava konusu çeşitle ilgili eylemler durdurulabilir. Böylece uzun sürebilecek yargılama sonuçlanmadan evvel hak sahibinin zararının oluşmasının veya artmasının önüne geçilebilecektir.

A.5.

Gümrükte Müdahale

Hak sahibinin yetkilerine tecavüz eder mahiyetteki eşyanın alıkonması veya gümrük işlemlerinin durdurulması, hak sahibinin veya temsilcisinin talebi üzerine gümrük idareleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Gümrüklerde el konulan materyallere ne olacağı dava sonucu verilen kararla belirlenecektir.

B. Zararı Giderici Araçlar

B.1.

Tecavüzün Durdurulması Davası

Hakkı tecavüze uğrayan kişi, tecavüz fiillerinin durdurulmasını mahkemeden isteyebilecektir. Henüz tecavüz başlamadı ancak tehlikesi doğduysa tecavüzün önlenmesi davası açılabileceği gibi, devam etmekte olan bir tecavüz fiilinin durdurulması için de tecavüzün durdurulması davası açılabilir.

B.2.

Tecavüzün Giderilmesi Davası

Bu davanın açılabilmesi için hakka tecavüzün gerçekleşmesi ve sonuçlarının ortaya çıkmış olması gerekir. Bu davayla tecavüzden önceki duruma dönülmesi amaçlanır. Bu amaçla şu taleplerde bulunulabilir: Tecavüze neden olan materyale el koyma, hak sahibine el konulan materyal üzerinde mülkiyet hakkı tanınması, el konulan materyal ve araçların şekillerinin değiştirilmesi veya imhası.

B.3.

Maddi Tazminat Davası

Hak sahibinin hakkına tecavüz içeren fiiller sonucu oluşan maddi kayıplarının giderilmesi için -çoğunlukla tecavüz davası içinde talep edilmekle birlikte- maddi tazminat davası açılabilecektir. Maddi tazminat davalarında yalnızca oluşan fiili zarar değil, aynı zamanda yoksun kalınan kazanç da talep edilebilmektedir.

B.4.

Manevi Tazminat Davası

Hak sahibinin uzun yıllar boyunca yaptığı araştırmaların, harcadığı emeklerin neticesini teşkil eden çeşide ilişkin ıslahçı hakkının tecavüze uğraması halinde, hak sahibinin manevi zararının da doğması olasıdır. Bu durumda hakkı ihlal edenlere karşı -çoğunlukla tecavüz davası içinde talep edilmekle birlikte- manevi tazminat davası açılabilecektir.

C. Benzeşen Çeşitlerin Tesciline Müdahale

01.

İtiraz

Islahçı hakkı başvurusunun, mevcut bir türle ayniyet veya yüksek benzerlik içermesi halinde bu başvuruya yapılacak itirazlar, başvurunun Bültende ilan edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde Bakanlık’a yapılmaktadır. İtirazlar, çeşidin yeni, farklı, yeknesak ve durulmuş olmadığı veya başvuru sahibinin hak sahibi olmadığı veya çeşit için önerilen ismin Kanuna uygun olmadığı gerekçeleriyle yapılmaktadır. Özellikle kendi çeşidinden farklı olmadığı düşünülen veya ismi kendi çeşit ismi veya markasıyla benzerlik içeren çeşide ilişkin başvurulara itiraz, hak sahiplerinin kendi ıslahçı haklarını korumaları bakımından önem taşımaktadır.

02.

Hükümsüzlük

Islahçı hakkı tesis edilen çeşidin başvuru tarihinde, yenilik, farklılık, yeknesaklık veya durulmuşluk şartlarını karşılamadığı ya da ıslahçı hakkı tescilinin yetkisiz bir kişi adına yapıldığının anlaşıldığı durumlarda ıslahçı hakkının hükümsüzlüğü için dava açılabilmektedir.