Islahçı Hakkı Nedir?
Islahçı hakkı, yeni bitki çeşitlerini geliştiren kişilere, bu çeşitler üzerinde tanınan fikri mülkiyet hakkıdır. Tıpkı bir buluşa verilen patent veya bir markanın tescili gibi, yeni bitki çeşitleri üzerinde verilen ıslahçı hakkı, belirli hukuki şartlar altında tescil edilerek korunur. Bu koruma, ıslahçının emeğini, bilgisini ve yatırımını güvence altına alır ve geliştirdiği çeşit üzerinde münhasır haklara sahip olmasını sağlar.
Islahçı hakkı ne işe yarar?
Islahçı hakkı sayesinde hak sahibi:
- Yeni bitki çeşidini çoğaltabilir, satışını yapabilir, kullanabilir veya ihraç edebilir.
- Başka kişilerin yeni bitki çeşidinin çoğaltılmasını, satışını veya kullanımını izne bağlayabilir,
- Yetkisiz kullanım hallerinde hukuki önlem talep edebilir,
- Çeşidini lisanslayarak veya devrederek gelir elde edebilir,
- Eğer ıslahçı çalışansa, işverenine karşı, ıslah ettiği çeşit için ıslahçı bedeli talebinde bulunabilir.
Islahçı hakkının verdiği yetkilerin doğru kullanımıyla bu hak, fikrî emeği yalnızca korumakla kalmaz; aynı zamanda ekonomik bir değer yaratır.
Islahçı Hakkı Sahibi Kimdir?
İlgili kanunlara göre, bir bitki çeşidini geliştiren gerçek veya tüzel kişi ıslahçı hakkı sahibi olur. Ancak eğer ıslah faaliyeti bir iş sözleşmesi kapsamında yapılmışsa, hak sahibi işveren olabilir. Buna rağmen, çalışan ıslahçının bu çeşit üzerinde bedel talep etme hakkı saklıdır. Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan görevlilerden hangilerinin ıslahçı hakkından ne ölçüde ve nasıl yararlanacağı ise ayrı bir yönetmelikle belirlenmiştir.
“Islahçı Hakkı Rehberi”, IPRA’nın tarımda fikri mülkiyet hukuku alanındaki uzmanlığını, hem teknik hem hukuki yönleriyle bir araya getirerek sistematik biçimde sunan bir başvuru kaynağıdır. Islahçı hakkıyla ilgili ayrıntılı bilgiye Islahçı Hakkı Rehberi’nden ulaşılabilmektedir. Kitap, buradan sipariş edilebilmektedir.
Islahçı Hakkı ile ilgili detaylara ve daha fazlasına Blog Sayfamız olan Tarımda Fikri Haklar sayfamızdan ulaşabilirsiniz.